ข้อเสนอเรื่องการกระจายอำนาจ โดย ณัฐกร วิทิตานนท์

ข้อเสนอการกระจายอำนาจ โดย ณัฐกร วิทิตานนท์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโครงการวิจัยและชุดเสวนาสาธารณะ “Constitution Dialogue : รัฐธรรมนูญสนทนา” - ร่วมคิด ร่วมถก ร่วมสร้างสรรค์ รัฐธรรมนูญเพื่ออนาคต

ชมรายการเต็มได้ที่ https://www.youtube.com/watch?v=A1NoZ02EHCk&t=1s

"รัฐธรรมนูญ 60 พูดเหมือนที่ 40 พูด เพียงแต่ว่าน้ำเสียงในการพูดไม่ได้พูดแบบเสียงแข็ง มันพูดอ่อนมาก ทำให้หลายเรื่องที่รัฐธรรมนูญ 40 เคยยืนยันว่าต้องมี มันหายไป แน่นอนสิ่งที่หายไปชัดเจนที่สุดคือการกระจายอำนาจ รัฐธรรมนูญไม่มีคำว่ากระจายอำนาจเลยแม้แต่คำเดียว และไปเปิดช่องให้มีผู้บริหารพิเศษที่อาจจะไม่ต้องมาจากการเลือกตั้ง ทำให้หลักการที่เคยยืนยันว่าท้องถิ่นต้องมาจากการเลือกตั้งทั้งหมด มันหายไป"

"ถ้าเราเป็นรัฐเดี่ยว เราก็สามารถเป็นรัฐเดี่ยวที่กระจายอำนาจได้ รัฐเดี่ยวจำนวนมากมีการกระจายอำนาจ เหมือนในอังกฤษ ที่มีการตั้งสภาที่สก็อตแลนด์และที่ไอร์แลนด์เหนือได้ ซึ่งเป็นสิ่งทีเพิ่งปฏิรูปเมื่อทศวรรษ 1990s นี้เอง สเปนก็มีแคว้นคาตาโลเนีย แคว้นบาสก์ ก็เกิดขึ้นในรัฐเดี่ยวที่เป็นระบบกษัตริย์ เพราะฉะนั้นรัฐเดี่ยวที่กระจายอำนาจเป็นสิ่งที่เป็นไปได้ เพียงแต่ว่าเราต้องเขียน และต้องเขียนให้อยู่ในตำแหน่งที่ให้ความสำคัญ เช่น ในบททั่วไป ไม่ใช่ซ่อนอยู่ในส่วนท้าย"

"ในต่างประเทศ เขาไม่มีปัญหาในลักษณะ Dual Administration คือมีองค์กรบริหารสององค์กรซ้ำซ้อนกันอยู๋ในพื้นที่เดียว คือมีทั้งจังหวัดและมีทั้ง อบจ. และจากข้อมูลที่เก็บมาเหลือไม่ถึง 20 จากทั้งหมด 193 ประเทศแล้ว ที่ยังมีส่วนภูมิภาคอยู่"

"เราต้องคิดว่าเราจะยกเลิกส่วนภูมิภาคหรือจะมีต่อ ถ้าจะมีต่อ ส่วนภูมิภาคก็ต้องปรับบทบทบาท เพราะอำนาจควรจะถูกถ่ายโอนไปสู่ส่วนท้องถิ่นมากยิ่งขึ้น เพื่อการกระจายอำนาจ ส่วนภูมิภาคอาจมีหน้าที่ในลักษณะของการดูภาพรวมแทน"

"ผมเสนอให้มีตัวเลือก รูปแบบที่หลากหลายกว่าแค่รูปแบบสภาท้องถิ่น เช่นในสหรัฐฯ รูปแบบที่ฮิตที่สุดไม่ใช่สภาผู้บริหารแบบที่คุ้นเคย แต่เป็นรูปแบบผู้จัดการเมือง หรือ City Manager โดยจ้างเอา CEO มาบริหารโดยรับผิดชอบต่อสภาเมือง ถ้าทำไม่ได้ตามข้อตกลงก็เลิกจ้าง เราต้องคิดกันเยอะหน่อยว่าเราจะมีกี่ตัวเลือก ให้ประชาชนได้เลือก โดยใช้การออกเสียงประชามติ"